Blackout veroorzaakt ook uitval van cruciale communicatie
Tijdens een blackout in de stroomvoorziening ligt er een belangrijke taak voor de radiozendamateur. Energiebedrijven waarschuwen dat er onvoldoende capaciteit dreigt te ontstaan om piekbelastingen op te vangen. Hierdoor dreigen langdurige blackouts te ontstaan in de stroomvoorziening. Dit heeft verstrekkende gevolgen omdat er ook problemen ontstaan in veel cruciale communicatiemiddelen.
Voor huishoudens vallen bijna direct alle communicatiemiddelen uit. Geen (mobiele)telefoon, geen internet dus ook geen contact met de hulpdiensten.
Zo zal een deel van de mobiele telefonie bijna direct en in verloop van de tijd volledig uitvallen. Ook het internet, communicatie van de hulpdiensten (C2000) en het noodnummer 112 is niet gegarandeerd. Bij de meeste huishoudens vallen vrijwel direct alle communicatiemiddelen uit.
Voor de radiozendamateur een belangrijke rol om de ‘last mile’ communicatie te verzorgen.
Blackout door stroomstoring 2015 Noord-Holland en deel Flevoland
Ook nu is het mogelijk dat langdurige stroomuitvallen ontstaan. Op 27 maart 2015 ontstaat er storing in het 380kV station in Diemen. Hierdoor komt Noord-Holland en een deel van Flevoland zonder stroom te zitten. De effecten van de stroomstoring zijn direct merkbaar en 1 miljoen huishoudens ondervinden problemen door deze storing.
Onze moderne economie kan nu niet alleen draaien op onbetrouwbare zon- en windenergie, zeggen economen.
De gevolgen zijn groot. Door de stroomstoring zitten mensen opgesloten in de lift, staan trams en treinen stil. Maar ook ontstaat er een chaos in de stad omdat onder ander verkeerslichten niet meer werken en winkels moeten sluiten. Daar bovenop vallen ook veel communicatiemiddelen uit zoals mobiele telefonie en internet. Nadat de storing is opgelost duurt het nog ruim 5 uur om alle huishoudens weer van stroom te voorzien.
Blackout kan ook elders in Europa ontstaan
Vrijdag 8 januari 2021 valt een elektriciteitsstation in het Kroatische dorpje Ernesti Novo plotseling uit. Met een domino-effect als gevolg, want het Europese stroomnetwerk functioneert als één systeem. Alles is met elkaar verbonden, van Istanbul tot Lissabon. In ongeveer 43 seconden trilt het volledig Europese hoogspanningsnetwerk en de ene na de andere centrale valt uit. Door snel handelen en de industriegebieden in Frankrijk en Italië los te koppelen wordt een totale meltdown voorkomen.
30 seconden later was het volledige elektriciteitsnetwerk in Europa uitgevallen
Het voorval haalt de media niet maar 30 seconden later was het volledige Europese elektriciteitsnetwerk uitgevallen. Met een storing van dergelijke omvang moet een zogenaamde black start gedaan worden. Een voor een worden voorzichtig weer gebieden ingeschakeld om te voorkomen dat het direct weer uitvalt.
8 miljoen huishoudens zonder communicatiemiddelen
Naast trams, treinen, liften, alarminstallaties, kassa’s, verkeerslichten valt ook telefonie en internet direct uit als we het hebben over ‘The last mile’. Nog maar 10% van de huishoudens beschikken over een ouderwetse vaste verbinding. Het overige deel heeft telefoon via internet dat direct uitvalt omdat de modems geen stroom meer krijgen.
Rapport stroomstoring 2015:
‘Burgers zijn vrijwel niet bereikbaar tijdens stroomstoring.’
Ook valt 70% van de antennemasten voor mobiele telefonie vrijwel direct uit. Maar zeker binnen de 30 minuten. De zogenaamde knooppunten blijven langer in werking, 3 tot 5 uur, maar zullen overbelast raken en beperkt bruikbaar. De mobiele telefonie leverancier kan besluiten om internet via mobiel uit te schakelen om stroom te besparen en zo het onvermijdelijke uit te stellen.
112 ononderbroken service niet gegarandeerd
Doordat telefonie en internet bij de huishoudens direct uitvalt en mobiele service na verloop van tijd het meer en meer laat afweten kunnen huishoudens in geval van nood 112 niet meer bereiken. Dit is de zogenaamde ‘last mile’.
Door het uitvallen van de modems bij huishoudens en bedrijven was het niet langer
mogelijk te internetten en te bellen via vaste netwerken. Alleen voor gebruikers van
vaste klassieke telefonie via het kopernetwerk bleef de dienst 112 bereikbaar.
Ook de systemen van politie, brandweer en ambulance, het C2000 systeem, blijft voor maximaal 4 uur operationeel met behulp van noodstroom. Echter ook deze houdt het na 4 uur voor gezien. De enige mogelijkheid om het C2000 systeem dan nog in de lucht te houden is met mobiele aggregaten. Dat zal met +/- 600 masten in Nederland een behoorlijke uitdaging zijn.
Tijdens een ramp of crisis kan de overheid en hulpdiensten terugvallen op het NCV, (Noodcommunicatievoorziening). Het NCV is een telecommunicatienetwerk dat specifiek bedoeld is tijdens een ramp of crisis als het reguliere openbare telefoonnet geheel overbelast raakt of uitvalt. Het netwerk moet daarom robuust genoeg zijn om ook bruikbaar te zijn in situaties van stroomuitval, overstroming en andere omstandigheden.
Calamiteitenzender tijdens een blackout
Voor Flevoland is Omroep Flevoland de calamiteitenzender.
Omroep Flevoland:
De radiozender van Omroep Flevoland is dé calamiteitenzender voor Flevoland. Het is 24 uur per dag mogelijk live mededelingen of opgenomen teksten uit te zenden; die worden dan namens de overheid uitgezonden. Zo kan ook Veiligheidsregio Flevoland of de burgemeester van een gemeente, onze zender gebruiken als calamiteitenzender. Via het Noodnet communiceert de desbetreffende instantie met onze studio’s
Om er zeker van te zijn, dat de zender onder buitengewone omstandigheden beschikbaar is, is het hele traject van studio tot en met de zender dubbel uitgevoerd. Daarnaast beschikt de omroep over een noodaggregaat in combinatie met een UPS en zelfs de zenders op de mast in Lelystad zijn uitgerust met een noodaggregaat. De noodvoorzieningen worden jaarlijks getest en hebben hun waarde bij de diverse stroomstoringen al bewezen. In eerste instantie kan Omroep Flevoland 24 uur doordraaien zonder levering van nieuwe dieselolie.
Hoe Omroep Flevoland ontvangen
Om goed voorbereid te zijn op langdurige blackouts, waarvoor onze overheid ons voor waarschuwt, is het van belang een ouderwetse analoge FM ontvanger op batterijen in huis te hebben. Natuurlijk met reserve batterijen. Omroep Flevoland is te ontvangen op 89.8 MHz.
Belangrijke rol voor de radiozendamateur, de ‘last mile’
Bij een noodsituatie kunnen mensen gebruikmaken van een van de beschikbare radiozendamateurs. Een op de achthonderd huishoudens is radiozendamateur dus er is er altijd wel een in de buurt. Vaak te herkennen aan de antennes in de tuin en/of dak. Een radiozendamateur kan via een fijnmazig netwerk van radiozendamateurs berichten doorgeven naar de overheid en dus ook hulpdiensten. Hiervoor is zelfs al 20 jaar een speciale organisatie actief.
1 op de 800 huishoudens is radiozendamateur
Dutch Amateur Radio Emergency Service ook wel DARES een groep deelnemers (meestal radiozendamateurs) die inzetbaar zijn als er problemen zijn met de reguliere communicatievoorzieningen van de hulpdiensten voor Openbare Orde en Veiligheid. DARES speelt dan ook een speciale rol in het contact naar de overheid en hulpdiensten. Ook beschikt DARES over een alternatief netwerk dat gebruikt kan worden door de overheid indien daar behoefte aan is.
Vraag hulp van een radiozendamateur tijdens een blackout
Heeft u tijdens een blackout de huldiensten nodig? En is deze niet meer op een gebruikelijke manier te bereiken. Ga op zoek naar een radiozendamateur. Of denk vooruit en bel eens bij een radiozendamateur aan bij u in de buurt.
Meer informatie en bronnen
- NOS: Stroomstoring 2015
- Tweakers: Stroomstoring veroorzaakt problemen bij mobiele providers
- Rapport: Lessen uit crisisbeheersing en telecommunicatie
- Noodcommunicatievoorziening NCV
- Dutch Amateur Radio Emergency Service DARES is een groep
- Bereid je voor denkvooruit.nl
- Over C2000