ARISS: 40 jaar amateurradio op bemande ruimtevluchten

Komende maand is de afdelingsavond niet op de eerste maar de tweede dinsdag van de maand. Overladen met cadeau’s zijn jullie van harte welkom op dinsdag 12 december 2023. Ook deze keer weer een interessante lezing. En wel een lezing over beelden in de ruimte. Maar in de ruimte gebeuren al vele jaren leuke experimenten voor de radiozendamateur. En let op want ‘not using it is losing it’.

ARISS laat studenten over de hele wereld de opwinding ervaren van het rechtstreeks kunnen praten met bemanningsleden van het Internationale Ruimtestation. Daardoor kunnen ze geïnspireerd worden om interesses te ontwikkelen in wetenschap, technologie, techniek en wiskunde.

Pionieren

Astronaut Owen Garriott, met als roepnaam W5LFL, was een pionier op het gebied van amateurradiocommunicatie vanuit de ruimte tijdens zijn vlucht STS-9 Space Shuttle Columbia. Dit was van 28 november tot 8 december 1983. Tijdens deze STS-9-missie werd Owen Garriott de eerste astronaut ooit die vanuit de ruimte communiceerde met radioamateurs op de grond.

Hij was ook de eerste die door het grote publiek rechtstreeks vanuit de ruimte kon worden gehoord met behulp van een eenvoudige FM-transceiver. Deze historische gebeurtenis, 40 jaar geleden, laten radioamateurs wereldwijd natuurlijk niet zomaar ongemerkt voorbijgaan. De missie van astronaut Owen Garriott transformeerde de communicatie van astronauten vanuit de ruimte voor altijd.

Amateur Radio on the International Space Station – ARISS

Amateur Radio on the International Space Station (ARISS) is een samenwerkingsverband van internationale amateurradioverenigingen en de ruimtevaartorganisaties die het International Space Station (ISS) ondersteunen. In de Verenigde Staten zijn sponsors de American Radio Relay League (ARRL), de Amateur Radio Digital Communications (ARDC) en de Radio Amateur Satellite Corporation (AMSAT). Maar ook NASA’s Space Communications and Navigation-programma (SCaN) en het ISS National Lab – Space Station Explorers.

Het primaire doel van ARISS is het bevorderen van de verkenning van onderwerpen op het gebied van wetenschap, technologie, techniek, kunst en wiskunde. ARISS doet dit door geplande contacten via amateurradio te organiseren tussen bemanningsleden aan boord van het ISS en studenten. Voor en tijdens deze radiocontacten nemen studenten, docenten, ouders en gemeenschappen deel aan praktische leeractiviteiten. Deze houden verband met de ruimtevaart, ruimtevaarttechnologieën en amateurradio. Voor meer informatie, zie http://www.ariss.org.

ARISS Inspirerend

Amateurradio op het International Space Station (ARISS) inspireert studenten over de hele wereld om interesses en carrières in wetenschap, technologie, techniek en wiskunde na te streven. En ook om hen te betrekken bij wetenschappelijke radiotechnologie via amateurradio.

Studenten leren over het leven aan boord van het ISS. En ze verkennen de aarde vanuit de ruimte door middel van wetenschappelijke en wiskundige activiteiten. ARISS biedt mogelijkheden voor de schoolgemeenschap (studenten en leraren) om zich meer bewust te worden van de substantiële voordelen van bemande ruimtevluchten. En ook de verkenningen en ontdekkingen die plaatsvinden tijdens ruimtereizen. Studenten hebben zo de mogelijkheid om meer te leren over ruimtetechnologieën.

Sponsoring

Amateurradio organisaties en ruimtevaartorganisaties in de VS, Rusland, Canada, Japan en Europa sponsoren deze educatieve mogelijkheid door de apparatuur en de operationele ondersteuning te leveren. Dit om directe communicatie tussen de bemanning van het ISS en studenten over de hele wereld via amateurradio mogelijk te maken. Ook werkten vele honderden radioamateurs over de hele wereld achter de schermen om deze educatieve ervaringen mogelijk te maken. Amateurradio is een populaire hobby waarbij de gelicentieerde deelnemers radiocommunicatieapparatuur bedienen voor educatieve doeleinden met een diepe waardering voor techniek.

Amateurradio was een vaste lading op shuttle-missies. Te beginnen met de STS-9-missie in november 1983, toen astronaut Owen Garriott, met als roepnaam W5LFL, een draagbare transceiver aan boord had van Space Shuttle Columbia. Het Shuttle Amateur Radio Experiment (SAREX) bood studenten de unieke kans om rechtstreeks met astronauten in de shuttle te praten terwijl deze met een snelheid van 27.000 kilometer per uur om de aarde draaiden.

De oprichting ARISS

ARISS, of Amateur Radio on the International Space Station (ISS), werd opgericht om amateurradioapparatuur in de ruimte te ontwerpen, te bouwen en te exploiteren voor educatieve doeleinden.
Met de hulp van radioamateurs kunnen studenten contact opnemen met de astronauten die op een SAREX-missie vliegen. En dit via spraak, pakketradio of televisie, afhankelijk van de apparatuurconfiguratie die de shuttle meeneemt in de ruimte. Via spraakcommunicatie stellen de studenten onder meer vragen over de experimenten die tijdens de missie werden uitgevoerd. En ook hoe het is om in de ruimte te leven. Studenten kunnen trouwens de baan van de shuttle volgen met behulp van computersoftware.

ARISS is opgericht en wordt beheerd door een internationale werkgroep, waaronder verschillende landen in Europa. Maar ook in Japan, Rusland, Canada en de VS. De organisatie wordt gerund door vrijwilligers van de nationale amateurradio-organisaties en de internationale AMSAT-organisaties (Radio Amateur Satellite Corporation) uit elk land.

Lees de informatie over het International Space Station (ISS) in een baan om de aarde.

Owens missie

De missie van astronaut Owen Garriott, 40 jaar geleden, transformeerde de communicatie van astronauten vanuit de ruimte voor altijd. Hierdoor konden radioamateurs en het grote publiek communiceren met astronauten in de ruimte. Voordien konden slechts enkel missiecontrollers en staatshoofden met een astronaut in de ruimte praten. Astronaut Owen Garriott was zo de eerste van vele astronauten die amateurradio gebruikten op de Space Shuttle, het Mir-ruimtestation en het Internationale Ruimtestation.

Tot nu toe hebben vele duizenden op aarde rechtstreeks deelgenomen aan deze radiocontacten met astronauten. De vele educatieve jongerencontacten, gekoppeld aan de noodzakelijke voorbereidende onderwijsinitiatieven, hebben jongeren over de hele wereld geïnspireerd om te studeren en een loopbaan na te streven in wetenschap, technologie, techniek en wiskunde (STEM).

Twee ruimtevluchten

In 1965 was Owen Garriott één van de zes door NASA geselecteerde wetenschapper-astronauten. Zijn eerste ruimtevlucht, de Skylab 3- missie in 1973, vestigde een wereldrecord met een duur van ongeveer 60 dagen. Dit was meer dan het dubbele van het vorige record. Er werden uitgebreide experimenten uitgevoerd met de zon en met de hulpbronnen van de aarde. Maar ook in verschillende wetenschappelijke disciplines met betrekking tot de menselijke aanpassing aan gewichtloosheid.

Zijn tweede ruimtevlucht was aan boord van STS-9 (Spacelab-1) in 1983. Dit was een multidisciplinaire en internationale missie van 10 dagen aan boord van Space Shuttle Columbia. Er zijn ruim zeventig afzonderlijke experimenten in zes verschillende disciplines uitgevoerd. Deze waren voornamelijk om de geschiktheid van Spacelab voor onderzoek op al deze gebieden aan te tonen.

Hij was een ‘Extra Class’ radioamateur en exploiteerde ’s werelds eerste amateurradiostation in de ruimte. Hij maakte op 1 december 1983 het eerste amateurradiocontact vanuit de ruimte met behulp van een draagbare 2-meter transceiver van Motorola terwijl hij aan boord was van de STS-9 Space Shuttle Columbia-missie. Amateurradio groeide vervolgens uit tot een belangrijke activiteit op tientallen shuttlevluchten, op het ruimtestation Mir en het internationale ruimtestation ISS. Uiteindelijk namen hier tientallen astronauten en kosmonauten aan deel.

Memorandum of Understanding

In 1996 ondertekenden afgevaardigden van grote nationale radioamateurorganisaties, zoals de ARRL, alsook van nationale amateurradiosatellietorganisaties, zoals AMSAT, in de acht landen die betrokken zijn bij het internationale ruimtestation, een Memorandum of Understanding om ARISS te vormen.

NASA en de Russische ruimtevaartorganisatie Energia ondertekenden een overeenkomsten waarin werd vastgelegd waar de fysieke locatie van de amateurradioapparatuur in het ISS wordt opgesteld. Er werd officieel een technisch team opgericht door de NASA met als doel te zorgen voor de ondersteuning van de hardwareontwikkeling, de training van de bemanning en de operaties in de ruimte.

In de Verenigde Staten zorgen de ARRL en AMSAT voor leiderschap en advies. AMSAT doneert en bouwt hardware en zorgt ervoor dat alle veiligheids- en kwalificatietests die door de ruimtevaartorganisaties worden vereist, met succes worden afgerond. De Russen zorgden voor poorten voor antennes die werden gemonteerd op de Zvezda Service Module van het station. Dit is de ruimtestationseenheid die woonruimte biedt aan de astronauten en kosmonauten.

Voor astronauten en kosmonauten

Amerikaanse en Russische teams hebben astronauten en kosmonauten opgeleid om de apparatuur te bedienen. Het Italiaanse team heeft antennes ontworpen en gebouwd. Het Duitse team heeft geavanceerde repeaterstations gebouwd waarmee bemanningen opgenomen rapporten kunnen maken over hun dagelijkse activiteiten. En hierdoor kunnen radioamateurs op aarde betere contacten hebben met de astronauten. Het Italiaanse team heeft ook het nieuwe TV-systeem bedacht en ontwikkeld dat met succes in gebruik is genomen.

Zo is amateurradio een platform waarmee astronauten, om NASA te citeren, “Studenten een educatief hulpmiddel kunnen bieden zoals alleen NASA dat kan.” Amateurradio biedt ook een noodcommunicatienetwerk voor het ISS.

Voor meer informatie over de inzet van amateurradio in de ruimte en over het voorgaande SAREX-programma, lees het verhaal zoals verteld door Frank Bauer KA3HDO ter gelegenheid van de viering van het 30-jarig jubileum van amateurradio tijdens bemande ruimtevluchtmissies.

Een vraag van ARISS

Talloze studenten over de hele wereld hebben de afgelopen 40 jaar deelgenomen aan het zogenaamde SAREX-programma’s (Shuttle/Space Amateur Radio Experiment), Mir en ARISS. Bent u één van die studenten? Of kent u een student die aan dit programma heeft deelgenomen en een STEM-carrière heeft? Dan horen we dit graag. En dan brengen we dit onder de aandacht als onderdeel van onze viering. Hetzij via persoonlijke deelname, een video-inzending, e-mail of brief. We zouden het ook op prijs stellen om getuigenissen van docenten te ontvangen over de impact van SAREX, Mir en/of ARISS op hun scholen. Geef deze informatie door aan: astro-hams-40yrs@ariss-i.org .

Nu het ARISS-team (Amateur Radio on the International Space Station) de drempel nadert van het 40-jarig jubileum van de bemande ruimtevaartamateurradio, willen we graag de vrijwilligersteams, astronauten, functionarissen van de ruimtevaartorganisatie, onderwijzers en liefhebbers van ruimtevaart en amateurradio bijeenbrengen in het NASA Kennedy Space Center in Florida. Om zo de afgelopen 40 jaar van deze inspirerende, educatieve en gratis dienst te erkennen en te vieren en om de opwinding van wat komen gaat te delen.

The Positive Impact of Amateur Radio on Human Spaceflight

De conferentie getiteld “The Positive Impact of Amateur Radio on Human Spaceflight: 40th Anniversary Conference” zal worden gehouden van 22 tot 24 februari 2024. Het zal plaatsvinden in het Center for Space Education: Astronauts Memorial Foundation. Dit is gelegen naast het bezoekerscentrum van het NASA Kennedy Space Center.

Hoogtepunten van de 40th Anniversary Conference zijn onder meer rondleidingen door het bezoekerscentrum van het NASA Kennedy Space Center en amateurradio-exposities over bemande ruimtevluchten. Maar ook netwerksessies in het tentoonstellingsgebied, STEM-onderwijsdemonstraties en twee conferentiedagen vol met astronautenpanelsessies. Dit wordt aangevuld met presentaties door jeugdalumni in STEM carrières en herinneringen van docenten en alumni van vrijwilligersteams die de hardwareontwikkeling van Shuttle, Mir en ISS, vluchtoperaties en STEM-betrokkenheid van jongeren ondersteunden.

Wij moedigen uw aanwezigheid aan op onze speciale viering in februari! Voor informatie over registratie en speciale evenementenprijzen bij lokale hotels, bezoek onze evenementwebsite op www.ariss.org en kies het vervolgkeuzemenu met de naam ’40th Anniversary’.

Over astronaut Owen Garriott

Owen Garriott (22 november 1930 – 15 april 2019) was een Amerikaanse elektrotechnisch ingenieur en NASA-astronaut, die in 1973 exact 60 dagen aan boord van het Skylab- ruimtestation doorbracht tijdens de Skylab 3- missie. Alsook 10 dagen aan boord van Spacelab-1 tijdens een Space Shuttle- missie in 1983. Hij noemde het maken van radioverbindingen vanuit de ruimte “een plezierig tijdverdrijf”.

Na bij de Amerikaanse marine te hebben gediend, was Owen Garriott technisch professor aan Stanford University. Dit was voordat hij het United States Air Force Pilot Training Program volgde en later bij NASA kwam. Na zijn NASA-carrière werkte hij voor verschillende lucht- en ruimtevaartbedrijven en adviseerde hij in NASA-gerelateerde commissies. Ook gaf hij les als adjunct-professor en deed hij onderzoek naar microben die in extreme omgevingen voorkomen.

Hij behaalde een Bachelor of Science -graad in elektrotechniek aan de Universiteit van Oklahoma in 1953. Later behaalde hij Master of Science en Ph.D. diploma’s van Stanford University in elektrotechniek in respectievelijk 1957 en 1960.

Owen Garriott was van 1953 tot 1956 elektronica- officier bij de Amerikaanse marine. Van 1961 tot 1965 was hij assistent-professor en universitair hoofddocent elektrotechniek aan de Stanford University. Hij deed wetenschappelijk onderzoek en leidde studies in de ionosferische natuurkunde na het behalen van zijn doctoraat. En hij was auteur of co-auteur van meer dan 45 wetenschappelijke artikelen, voornamelijk op gebieden van de natuurwetenschappen.

Bron: de evenementwebsite op www.ariss.org
Met dank aan Ronny ON6CQ